Wszystko, co się świeci… Niebezpieczne substancje w biżuterii

Wiele krajów w celu ochrony swoich obywateli wprowadza regulacje zawierające minimalne standardy i wymagania, jakie muszą zostać spełnione w przypadku biżuterii. Producenci muszą zatem zapewnić zgodność swoich produktów z normami właściwymi dla ich rynku docelowego.

Biżuteria stanowi zróżnicowaną kategorię produktów konsumpcyjnych. Te dekoracyjne przedmioty można między innymi nosić na ubraniach, w pobliżu skóry albo przytwierdzone do butów. Przykłady biżuterii obejmują opaski, bransoletki, broszki, łańcuchy, korony/tiary, spinki do mankietów, kolczyki, akcesoria do włosów, naszyjniki, wisiorki, pierścionki, spinki do krawata czy zegarki. Biżuteria może być wykonana z różnych materiałów, takich jak ceramika, kryształy, szkło, skóra, metale i ich stopy, materiały naturalne i tworzywa sztuczne.

Popularność biżuterii oznacza, że jest ona obecnie powszechna zarówno wśród dzieci, jak i dorosłych. Istnieją jednak obawy dotyczące długotrwałych efektów noszenia biżuterii wykonanej z niektórych materiałów. Na przykład długotrwałe narażenie na niektóre metale ciężkie może powodować reakcje alergiczne, zaburzenia pamięci i/lub uszkodzenia wątroby i nerek u dzieci.

Prawodawstwo i normy obowiązujące na świecie mogą być złożone. Biżuteria jest regulowana prawnie w Brazylii, Kanadzie, Chinach, Omanie, Unii Europejskiej (UE) i Stanach Zjednoczonych (USA). Aby przedsiębiorstwa mogły pozostać konkurencyjne, muszą wytwarzać innowacyjne produkty, które są bezpieczne, wysokiej jakości i zgodne z odpowiednimi przepisami i normami. Poza tym identyczne substancje lub produkty objęte ograniczeniami muszą być zgodne z przepisami, które mogą się różnić w zależności od rynków docelowych.

Unia Europejska (UE) i Europejski Obszar Gospodarczy (EOG)

W 2017 r. w ramach systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach nieżywnościowych (RAPEX) odnotowano ponad trzydzieści zgłoszeń biżuterii, w których stwierdzono naruszenie ograniczeń dotyczących substancji objętych ograniczeniami. Zgodnie ze sprawozdaniem rocznym biżuteria była jedną z trzech najpowszechniejszych kategorii produktów zgłoszonych na Cyprze, w Danii, Irlandii i Holandii, a "chemiczne" było jedną z trzech głównych przyczyn zgłoszeń w krajach UE/EOG.

Podstawowym prawem UE regulującym stosowanie chemikaliów w produktach konsumenckich, w tym w biżuterii, jest Rozporządzenie (WE) 1907/2006 w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH). Załącznik XVII do rozporządzenia REACH reguluje stosowanie chemikaliów jako substancji, składników substancji, mieszanin lub wyrobów. Prawodawstwo to zawiera dwa ważne przepisy dotyczące chemikaliów w wyrobach jubilerskich:

Chemikalia podlegające ograniczeniom zgodnie z ZAŁĄCZNIKIEM XVII dyrektywy REACH. Niektóre ważne pozycje dotyczące biżuterii podsumowano w tabeli poniżej.

Lista kandydacka substancji wzbudzających szczególnie duże obawy (SVHC). Obecnie na liście kandydackiej znajduje się ponad 190 substancji SVHC, a sama lista jest aktualizowana dwa razy w roku. Biżuteria zawierająca SVHC może być obostrzona dodatkowymi wymaganiami:

1. Artykuł 7 ust. 2 rozporządzenia REACH "Rejestracja i zgłaszanie substancji zawartych w wyrobach". Producenci z UE lub importerzy z UE są zobowiązani do powiadomienia Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA), jeżeli stężenie SVHC przekracza 0,1 %, a całkowita ilość SVHC w wyrobach przekracza jedną tonę na producenta z UE lub importera z UE rocznie.
2. Artykuł 33 ust. 2 rozporządzenia REACH "Obowiązek przekazywania informacji o substancjach zawartych w wyrobach". Dostawcy wyrobu zawierającego SVHC w stężeniu większym niż 0,1% mają obowiązek udzielić konsumentowi wystarczających informacji, którymi dysponuje, pozwalających na bezpieczne stosowanie wyrobu, a przynajmniej nazwę substancji. Odpowiednie informacje przekazywane są bezpłatnie w terminie 45 dni od otrzymania stosowanego żądania.

Podobnie jak wiele innych międzynarodowych jurysdykcji, UE jest również sygnatariuszem Konwencji sztokholmskiej, czyli światowego traktatu mającego na celu ochronę zdrowia ludzkiego i środowiska poprzez wyeliminowanie z produkcji i stosowania "trwałych zanieczyszczeń organicznych" (TZO). UE reguluje je za pomocą rozporządzenia (WE) 850/2004, które jest aktem prawnym dostosowanym do postanowień umów międzynarodowych dotyczących TZO.

Produkty biżuteryjne, podobnie jak inne produkty konsumenckie, przeznaczone dla danego państwa członkowskiego UE, są zobowiązane do przestrzegania wszystkich obowiązujących przepisów i norm zgodnie z prawodawstwem unijnym oraz przepisami obowiązującymi na danym rynku.

Stany Zjednoczone

W Stanach Zjednoczonych produkty jubilerskie przeznaczone głównie dla dzieci w wieku do 12 lat podlegają przepisom ustawy Consumer Product Safety Improvement Act z 2008 r. (CPSIA). Jednocześnie istnieje wiele przepisów lokalnych, zarówno w odniesieniu do biżuterii dla dorosłych, jak i dla dzieci (tabela 2). Przykładowo, biżuteria dla dorosłych jest regulowana w Kalifornii i Minnesocie - prawo Minnesoty jest oparte na kalifornijskim "prawie o biżuterii zawierającej metale”, a kadm jest regulowany w biżuterii dla dzieci w Kalifornii, Connecticut, Illinois, Maryland i Minnesocie. Każda z tych jurysdykcji ma swój własny zestaw wymagań.

Należy również mieć świadomość, że Kalifornia posiada unikalne prawo, znane jako Propozycja 65 (Prop 65). Wymaga to od przedsiębiorstw dostarczania obywatelom Kalifornii jasnych i sensownych ostrzeżeń o znacznym narażeniu na działanie ponad 800 substancji chemicznych, które powodują raka, wady wrodzone lub inne szkody reprodukcyjne. Po umieszczeniu substancji chemicznej w wykazie, przedsiębiorstwa mają 12 miesięcy na dostosowanie się do tego wymogu.

ASTM International opublikowało dwie dobrowolne normy techniczne dotyczące biżuterii dla dorosłych i dzieci. Są to:

• ASTM F2923 "Standardowa specyfikacja bezpieczeństwa produktów konsumpcyjnych dla biżuterii dziecięcej".
• ASTM F2999 "Standardowa specyfikacja bezpieczeństwa konsumentów dotycząca biżuterii dla dorosłych.”

Każda norma zawiera własny zestaw specyfikacji dla poszczególnych materiałów lub części, w tym wymagania dotyczące zawartości kadmu, ołowiu, uwalniania niklu, pierwiastków rozpuszczalnych zgodnie z ASTM F963, biżuterii zawierającej baterie, wypełnionych cieczą wyrobów jubilerskich, magnesów lub części magnetycznych, właściwości mechanicznych i/lub ostrzeżeń. Zawiera również wytyczne dotyczące identyfikacji biżuterii zaprojektowanej i przeznaczonej przede wszystkim dla dzieci do 12 roku życia oraz dla konsumentów w wieku od 13 lat.

W czerwcu 2012 roku Rhode Island stała się pierwszą w USA jurysdykcją regulującą biżuterię dziecięcą zgodnie z normą ASTM F2923 na mocy ustawy o kompleksowym bezpieczeństwie biżuterii dziecięcej. Prawo to obowiązuje od grudnia 2012 roku.

<td valign=