Żywność wprowadzana na rynek musi być bezpieczna dla konsumenta i spełniać określone wymagania. Coraz poważniejszy problem związany z bezpieczeństwem żywności stanowi zanieczyszczenie alkaloidami tropanowymi.
Alkaloidy tropanowe są toksycznymi metabolitami wtórnymi. Występują one naturalnie w roślinach kilku rodzin, w tym Brassicaceae, Solanaceae oraz Erythroxylaceae Związki te wytwarzane są przez rośliny jako ich naturalny mechanizm obronny przed atakami szkodników. W związku z ich rozpowszechnieniem oraz trudnościami z eliminacją alkaloidów tropanowych bardzo często dochodzi do zanieczyszczenia produktów na bazie zbóż i pasz.
W przypadku zwiększonego spożycia wybranych grup produktów konsument może być narażony na szkodliwe działanie takich związków oraz zatrucie. Objawiają się one działaniem wielokierunkowym na narządy człowieka. W przypadku zatrucia możemy zaobserwować suchość błon śluzowych, obniżoną perystaltykę jelit czy zwiększoną częstotliwość rytmu serca.
Jeżeli nie ma takiej możliwości, trzeba określić dopuszczalne poziomy tych substancji, aby produkt nie stanowił zagrożenia dla konsumenta. Należy też kontrolować oraz monitorować poziom zanieczyszczeń w produktach dostarczanych konsumentom. W związku z tym warto zapoznać się z Rozporządzeniem Komisji (UE) 1881/2006. Ustala ono najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych.
Wraz ze stale pojawiającymi się nowymi danymi i dodatkowymi informacjami Rozporządzenie to jest na bieżąco aktualizowane. Tym samym wprowadzane są zmiany, które mogą mieć zasadnicze znaczenie przy dopuszczeniu produktu na rynek, na przykład w sytuacji obniżenia dopuszczalnego poziomu zanieczyszczeń. W ubiegłym roku zostało opublikowane Rozporządzenie Komisji (UE) 2021/1408 zmieniające. Ustanowiono w nim najwyższe dopuszczalne poziomy alkaloidów tropanowych w produktach zbożowych przetworzonych oraz żywności dla niemowląt i małych dzieci, zawierających proso, sorgo, grykę zwyczajną lub ich produkty pochodne oraz w naparach ziołowych.
ALKALOIDY TROPANOWE i ich dopuszczalne poziomy w środkach spożywczych
Poniżej przedstawiamy zmiany dotyczące alkaloidów tropanowych, które zostały wprowadzone do załącznika sekcji 8 do Rozporządzenia (WE) nr 1881/2006:
Powyższa tabela zawiera najwyższe dopuszczalne poziomy dla atropiny i skopolaminy w poszczególnych środkach spożywczych, a także informację o terminie ich obowiązywania. Dodatkowo artykuł 2 Rozporządzenia (WE) 2021/1408 zawiera ważną informację dla producenta i doprecyzowuje, na jakich warunkach obecne już na rynku produkty mogą na nim pozostać.
Zachęcamy również do zapoznania się z całym Rozporządzeniem 1881/2006. Wprowadzone zmiany dotyczą nie tylko alkaloidów tropanowych, ale także innych zanieczyszczeń w środkach spożywczych (np. metali ciężkich). Szczególnie zwracamy uwagę na te grupy produktów, które są powszechnie spożywane i często wybierane przez konsumentów, a także dotyczą najmłodszych odbiorców. Wprowadzone przepisy już obowiązują, a w tym szczególnym przypadku znaczącym terminem jest 1 września 2022 r.
ALKALOIDY TROPANOWE - BADANIA
Bądź świadomym producentem – jeżeli chcesz mieć pewność, wybierz nasze laboratorium. Sprawdź, czy Twój produkt spełnia określone wymagania i nie zawiera takich substancji, jak alkaloidy tropanowe. Upewnij się, że Twój produkt może być dopuszczony do sprzedaży i jest bezpieczny dla konsumenta.
Roxana Solarczyk, ekspertka SGS Polska z branży Health & Nutrition
Bibliografia:
- ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 1881/2006 z dnia 19 grudnia 2006 r. ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych
- ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) 2021/1408 z dnia 27 sierpnia 2021 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów alkaloidów tropanowych w niektórych środkach spożywczych
- https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=4145
Rozporządzenie Komisji (UE) 2021/1408 zmieniające.
Al. Jerozolimskie 146A,
, 02-305,
Warszawa,
Polska