Nowalijki - czym są i dlaczego warto włączyć je do swojej diety?

09 Jun 2022

Słowo „nowalijka” oznacza „coś nowego”. Używa się go również jako określenie młodych, wiosennych warzyw, które ukazują się po raz pierwszy w danym sezonie. W warzywach sezonowych znaleźć można wiele cennych dla zdrowia substancji odżywczych. O tym, że warto włączyć nowalijki do swojej diety, wie chyba każdy. A jaki jest tego powód? Dowiecie się z lektury tego artykułu.

Nowalijki – kiedy można je znaleźć w sklepach?

Do najpopularniejszych nowalijek zaliczamy:

- szczypiorek,

- sałatę,

- cebulę dymkę,

- natkę pietruszki,

- rzodkiewkę,

- młodą marchewkę,

- ogórki,

- pomidory,

- rzeżuchę,

- kiełki (rzeżuchy, soi, pszenicy, lucerny, owsa, rzodkiewki, grochu).

Kiedy jest czas na nowalijki?

Te niezwykle wartościowe rośliny możemy znaleźć w sklepach już od marca, jednak warto wiedzieć, że pierwsze nowalijki zwykle pochodzą z upraw szklarniowych. Na warzywa uprawiane w warunkach gruntowych, sezon rozpoczyna się na przełomie maja i czerwca.

Ponadto, kiełki, bardzo cenne dla naszego zdrowia, możemy hodować samodzielnie w domu, osobiście kontrolując cały proces uprawy. Istnieją różne techniki uprawy kiełków: w słoiku, w kiełkownicy czy na wacie. Do najczęściej hodowanych w warunkach domowych zaliczamy kiełki rzeżuchy. Uprawia się ją na wacie, bez uprzedniego namaczania.

Dlaczego warto sięgać po nowalijki?

Regularne spożywanie nowalijek przynosi wiele korzyści zdrowotnych. Dzięki substancjom o charakterze antyoksydacyjnym zapobiegają chorobom układu krążenia i poprawiają stan skóry. Co więcej, nowalijki stanowią także doskonałe źródło witamin (A, C), folianów oraz składników mineralnych, takich jak, cynk, potas, sód, fosfor czy wapń.Co więcej,są to rośliny o niskiej wartości energetycznej —najniższą charakteryzuje się ogórek (14 kcal), a najwyższą groszek zielony (87 kcal) [Tab.1]. Ze względu na niewielką kaloryczność, warzywa te poleca się między innymi osobom na diecie redukcyjnej.

Najwyższe zawartości witaminy C zawierają, m.in natka pietruszki, szczypiorek, rzodkiewka. Bogatym źródłem antocyjanów i flawonoidów jest cebula dymka. Dzięki tym związkom ma ona właściwości przeciwnowotworowe. Wykazuje także działanie przeciwzakrzepowe, przeciwpłytkowe, wspomagające choroby układu krążenia. Ponadto, cebula uznawana jest za naturalny antybiotyk oraz substancję przeciwastmatyczną.

Najpopularniejsze nowalijki i ich wartości odżywcze

W poniższej tabeli przedstawiono kilka wybranych produktów, które są najczęściej kupowane przez przeciętnego konsumenta w okresie wiosennym. Zestawiono ich podstawowe parametry odżywcze wraz z wartością energetyczną, jaką dostarczają do organizmu.

Tab.1 Wartości odżywcze wybranych warzyw sezonowych.

Rodzaj produktu	kcal/100 g produktu	Białko	Tłuszcz	Węglowodany
Ogórek	14	0,8 g	0,2 g	3,0 g
Rzodkiewka	15	1,1 g	0,3 g	4,5 g
Sałata	15	1,5 g	0,2 g	3,0 g
Szczypiorek	30	3,3 g	0,7 g	4,4 g
Zielony groszek	87	6,5 g	0,5 g	12,5 g
Kalarepa	27	1,7 g	0,1 g	6,2 g
Botwina	22	2,2 g	0,1 g	4,3 g
Szczaw	22	2 g	0,7 g	3,2 g
Szparagi	20	1,3 g	0,2 g	1,5 g
Kalafior	25	1,9 g	0,3 g	5 g

Nowalijki – co trzeba o nich wiedzieć?

Warto sięgać po nowalijki ze sprawdzonych źródeł — najlepiej od lokalnych gospodarstw lub upraw ekologicznych. Wybierajmy te z upraw gruntowych, nie z tuneli szklarniowych. Dobrej jakości nowalijki będą miały zielone, jędrne liście pozbawione przebarwień — żółte plamy na liściach mogą świadczyć o nadmiernym nawożeniu.

Spożywając warzywa, które naturalnie występują w danym sezonie, możemy czerpać z nich wszystko to, co najlepsze i cieszyć się ich wspaniałymi walorami zapachowymi, smakowymi, ale przede wszystkim ich wartościami odżywczymi. Ponieważ każda forma przechowywania warzyw niekorzystnie wpływa na ich jakość, obniżając wartość odżywczą, korzystajmy w pełni z wiosny i wybierajmy sezonowe, pyszne i zdrowe produkty.

Zapraszamy do kontaktu z Laboratorium Badań Żywności SGS Polska, które ma możliwości analityczne w zakresie wykonywania analiz wartości odżywczej produktów spożywczych. Dysponujemy sprzętem i wiedzą wymaganą do wykonywania powyższych badań. Nasze laboratoria posiadają akredytację ISO 17025.

Barbara Skawińska, ekspertka SGS Polska w branzy Health & Nutrition