Zasady znakowania żywności - oświadczenia „BEZ” i „NIE ZAWIERA”

Wspomniane wcześniej hasła zaliczamy do dobrowolnych oświadczeń żywieniowych, regulowanych przez Rozporządzenie (WE) 1924/2006. Zgodnie z tym Rozporządzeniem producent może podkreślić brak wartości energetycznej, tłuszczu, cukru, czy soli w swoim produkcie. Jakie wymogi musi spełnić, aby posłużyć się takim oświadczeniem żywieniowym na etykiecie swojego produktu?

Zasady znakowania żywności tymi oświadczeń są następujące:

• NIE MA WARTOŚCI ENERGETYCZNEJ — gdy produkt nie zawiera więcej niż 4 kcal (17 kJ)/100 ml.
• NIE ZAWIERA TŁUSZCZU — gdy produkt zawiera nie więcej niż 0,5 g tłuszczu na 100 g lub 100 ml. Jednakże oświadczenia wyrażone jako „X % bez tłuszczu” są zabronione.
• NIE ZAWIERA TŁUSZCZÓW NASYCONYCH — gdy suma tłuszczów nasyconych i izomerów trans kwasów tłuszczowych nie przekracza 0,1 g tłuszczów nasyconych na 100 g lub 100 ml.
• NIE ZAWIERA CUKRÓW — gdy produkt zawiera nie więcej niż 0,5 g cukrów na 100 g lub 100 ml.
• NIE ZAWIERA SODU lub NIE ZAWIERA SOLI — gdy produkt zawiera nie więcej niż 0,005 g sodu lub równoważną wartość dla soli na 100 g.

Należy podkreślić, że Rozporządzenie dopuszcza pewną elastyczność brzmienia tych oświadczeń. Producent może użyć treści oświadczenia wprost z Rozporządzenia lub każde oświadczenie, które może mieć taki sam sens dla konsumenta, czyli np. „bez”.

Dobrowolne oświadczenia żywności - „bezglutenowy”, „bez laktozy” czy „bez substancji konserwujących”?

W świetle prawa nie są one zaliczane do oświadczeń żywieniowych. Istnieją jednak podstawy prawne regulujące ich użycie. W przypadku oświadczenia „bezglutenowy” zasady znakowania żywności tym komunikatem znajdziemy w Rozporządzeniu (WE) 828/2014. , Czytamy w nim, że sformułowanie „bezglutenowy” możemy użyć wyłącznie, jeśli dana żywność w postaci sprzedawanej konsumentowi końcowemu zawiera nie więcej niż 20 mg/kg glutenu.

Oświadczenia marketingowe takie, jak „bez laktozy”, „bez substancji konserwujących”, czy „bez barwników” nie mają dedykowanych rozporządzeń regulujących warunki ich stosowania. Muszą jednak spełniać wymagania Artykułu 7 Rozporządzenia (WE) 1169/2011. Czyli między innymi nie mogą wprowadzać konsumenta w błąd. W przypadku oświadczenia „bez laktozy”, w komunikacie Głównej Inspekcji Sanitarnej możemy przeczytać jeszcze jedną rzecz. Jeśli chcemy oznaczyć produkt jako „bez laktozy”, należy dla tego typu produktów przyjąć wartość możliwie najniższą i najbezpieczniejszą dla konsumenta, czyli równą granicy oznaczalności metody enzymatycznej, uznawanej w tym przypadku za metodę referencyjną. Wartość ta wynosi 0,01% (10 mg laktozy na 100 g produktu).

Oświadczenia „bez substancji konserwujących” i „bez barwników” – regulacje prawne

W przypadku użycia oświadczeń marketingowych „bez substancji konserwujących”, czy „bez barwników” należy też upewnić się, czy do kategorii produktów, do których producent zalicza swój produkt zgodnie z Rozporządzeniem (WE) 1333/2008, dozwolone jest stosowanie tych dodatków. Jeżeli nie, to nie można użyć takiego określenia na etykiecie, ponieważ wszystkie produkty z tej kategorii nie mogą zawierać tych dodatków. Użycie takiego określenia bezpodstawnie wyróżniałoby ten produkt spośród innych podobnych dostępnych na rynku.

Podsumowując, zamieszczony na etykiecie komunikat „bez” lub „nie zawiera” nie zawsze oznacza, że produkt zawiera 0 g danego składnika. Zgodnie z zasadami znakowania żywności tymi oświadczeniami dopuszczalne są niewielkie ilości niektórych składników, aby oznakować produkt jako „bez”.

Jak widać, aby oznakować swój produkt jako „bez” czy „nie zawiera” trzeba przeanalizować wiele kwestii. Nasi eksperci pomogą Ci w przygotowywaniu prawidłowo oznakowanej etykiety lub sprawdzą, czy aktualna etykieta spełnia wszystkie wymagania. Skontaktuj się z nami!

Monika Grzebalska, ekspertka SGS Polska w branży Health & Nutrition