Czego szukasz?

Badania nieniszczące NDT czy DT – które wybrać?

09 Feb 2023
std NDT

Badania nieniszczące NDT czy badania niszczące DT – które wybrać, aby dobrze skontrolować wykonane złącze? Sprawdź, czym się różnią się oba rodzaje badań i jakie badanie nieniszczące wybrać.

Badania nieniszczące NDT – czym są?

Badania nieniszczące NDT (ang. Non Destructive Testing) to badania, podczas których nie naruszamy struktury badanego elementu. Możesz ocenić, czy badany obiekt spełnia wymagania, bez konieczności niszczenia go. Nie musisz wycinać, przecinać czy czegokolwiek na jego powierzchni. Wśród badań nieniszczących wyróżniamy takie metody badawcze jak:

  • badania wizualne VT,
  • badania penetracyjne PT,
  • badania magnetyczno-proszkowe MT,
  • badania ultradźwiękowe UT itd.

Badania niszczące DT – czym są?

Badania niszczące DT (ang. Destructive Testing) to badania, które naruszają strukturę badanego elementu. Podczas wykonywania badań niszczących konieczne jest zniszczenie złącza. Do badań niszczących zaliczamy m.in.:

  • badania mikro i makroskopowe przekroju spoiny,
  • badania udarności,
  • badania twardości,
  • statyczna próba rozciągania,
  • próba łamania czy próba zginania.

Kiedy zastosować badania nieniszczące NDT, a kiedy badania DT?

Badania nieniszczące możesz spotkać w każdej gałęzi przemysłu. Badania wizualne VT, badania penetracyjne czy badania magnetyczno-proszkowe używane są przy wytwarzaniu konstrukcji stalowych, taboru kolejowego czy urządzeń ciśnieniowych.

Metodami badań NDT możemy badać elementy takie jak:

  • złącza spawane,
  • odlewy,
  • odkuwki,
  • metale i ich stopy,
  • laminaty,
  • kompozyty,
  • materiały polimerowe.

Badania nieniszczące stosuje się w kontroli jakości spoin. Przykładowo rurociągi przesyłowe gazu ziemnego zazwyczaj wymagają badań 100% długości złącz spawanych. Badania radiograficzne RT wykorzystuje się w przemyśle energetycznym, gdzie mamy do czynienia z dosyć dużymi wymaganiami jakości dla spoin. 

Badania nieniszczące wykonuje się również na próbkach egzaminacyjnych spawaczy. Każde złącze egzaminacyjne wymaga sprawdzenia przez egzaminatora metodą wizualną VT. Oprócz tego próbka egzaminacyjna musi być poddana drugiemu badaniu, które wskazuje norma egzaminacyjna. Najczęściej tym drugim obowiązkowym badaniem są badania RT lub UT, które są szybkie i przystępne cenowo. Taką próbkę można także poddać badaniom niszczącym – próbie łamania, zginania lub makro.

Badania nieniszczące najczęściej można spotkać się w laboratorium badawczym oraz przy pracach związanych z uznaniem nowych technologii wytwarzania. Badania niszczące jako jedyne dają możliwość weryfikacji poprawności wykonania złącza bądź elementu. Badania niszczące są wykorzystywane także podczas badania technologii i kontroli wytwarzania połączeń klejonych, laminatów i kompozytów, jak również w złączach wykonanych z tworzyw sztucznych.

W spawalnictwie badania nieniszczące najczęściej wykonujemy w ramach kwalifikowania technologii spawania. Obowiązkowy zestaw badań nieniszczących dla złącza doczołowego ze spoiną czołową obejmuje:

  • badania rozciągania poprzecznego spoiny na dwóch próbkach,
  • badania zginania poprzecznego spoiny,
  • badania makro,
  • dodatkowo w zależności od rodzaju i grubości materiału także badania twardości i udarności.

Zanim wykonamy badania niszczące na próbkach spawalniczych, w pierwszej kolejności należy wykonać badania NDT. Dlaczego? Wynika to głównie z aspektów ekonomicznych, gdyż badania DT są dużo bardziej czasochłonne i kosztowne. Lepiej najpierw sprawdzić złącza spawane przy użyciu metod badań nieniszczących, a następnie (mając większą pewność poprawności złącz), przygotować próbki do badań niszczących.

Badania nieniszczące i niszczące – wady i zalety

Badania nieniszczące NDT

Zalety

Wady

+ Szybkość wykonania

- Nie wskażą, czy badany obiekt ma wymagane przez projekt właściwości mechaniczne

+ Stosunkowo tanie do wykonania

- Wymagają wyspecjalizowanego i kompetentnego personelu badań nieniszczących. Więcej o tym możesz przeczytać tutaj.

+ Nie wymagają zniszczenia badanego obiektu, a więc można je wykorzystać do badania elementów, które będą potem wykorzystywane w przemyśle

 

+ natychmiastowy / krótki czas oczekiwania na wynik

 

 

Badania niszczące DT

Zalety

Wady

+ Jednoznacznie wykazują właściwości mechaniczne badanego obiektu

- W celu przeprowadzenia, należy wykonać element próbny. Następnie, tniemy na mniejsze próbki do badań, które to z kolei zostaną zniszczone. A więc taki element próbny nie będzie mógł zostać wykorzystany ponownie

+ Dają najbardziej miarodajne wyniki, jeśli chcemy sprawdzić, czy dana metoda wytwarzania jest właściwa

- Wymagają użycia wyspecjalizowanych urządzeń takich jak maszyna wytrzymałościowa, które są kosztowne zarówno w zakupie, jak i w utrzymaniu. Zatem badania NDT lepiej zlecić do wyspecjalizowanych i akredytowanych laboratoriów

 

- dłuższy czas oczekiwania na wyniki w porównaniu do badań NDT

 

- kosztowne

Badania NDT i DT – które badania nieniszczące wybrać?

Badania NDT i DT często idą w parze, jeśli chodzi o wykorzystanie w przemyśle. Główna różnica pomiędzy nimi polega na tym, że badania NDT (np. badania wizualne) możemy wykonać na każdym produkowanym elemencie, nie naruszając jego struktury.

Badania DT można wykonać na 2 sposoby:

  • na osobnych próbach przy badaniu technologii wytwarzania lub
  • przeznaczyć jakiś element z serii produkcyjnej do zniszczenia, głównie po to, aby umożliwić osiągnięcie odpowiednich właściwości.

Jednak zarówno badania NDT, jak i DT są niezbędne do wykazania wysokiej jakości produkowanych wyrobów.

SZKOLENIE NDT – VT1+2, MT1+2, PT1+2

Akademia Nova Cert prowadzi szkolenia, które przygotują Cię do egzaminu i certyfikacji personelu badań nieniszczących. Wszystkie informacje na temat szkoleń znajdziesz tutaj:

Szkolenia personelu badań NDT – oferta

Zapisać się na szkolenie VT, MT lub PT możesz na 3 sposoby:

  1. Wykup szkolenie przez sklep internetowy.
  2. Napisz na adres sgs@kursyndt.pl.
  3. Zadzwoń pod numer: 601 610 303.

Terminarz i cennik szkoleń znajdziesz tutaj.

CERTYFIKACJA PERSONELU BADAŃ NIENISZCZĄCYCH (BADAŃ NDT) W SGS POLSKA – JAK SIĘ ZAPISAĆ?

 SGS Polska jako lider na rynku badań, inspekcji i certyfikacji wprowadził nową usługę – certyfikację personelu NDT. Certyfikacja odbywa się dzień po odbyciu szkolenia.

Zapisać się na egzamin możesz na 3 sposoby:

  1. Wykup egzamin przez sklep internetowy. Jest możliwość zakupienia pakietu: szkolenie + egzamin.
  2. Wyślij zgłoszenie (załącznik nr 1) na adres pl.szkolenia.ndt@sgs.com.
  3. Zadzwoń pod numer: 601 610 303.

Warto wiedzieć, że w ramach projektu szkoleń personelu NDT nasze role są rozdzielone – Akademia Nova Cert wraz z trenerem SGS Polska odpowiada za przygotowanie materiałów szkoleniowych. W strukturze organizacyjnej SGS trener prowadzący szkolenia nie uczestniczy w procesie certyfikacji. Za proces certyfikacji odpowiadają niezależni eksperci SGS. Do certyfikacji można przystąpić niezależnie od tego, gdzie ukończyłeś/aś szkolenie.

Skontaktuj się z nami

  • SGS Poland Sp. z o.o.

Al. Jerozolimskie 146A,

, 02-305,

Warszawa,

Polska