Konieczność pozyskania nowego pozwolenia wodnoprawnego na odprowadzanie ścieków bytowych, komunalnych czy przemysłowych zobowiązuje właściciela obiektu, aby sporządził operat wodnoprawny. Na jego podstawie zostanie wydana decyzja wodnoprawna. Zlecony do sporządzenia operat wodnoprawny oraz koszty administracyjne związane z uzyskaniem decyzji stanowią tylko niewielką część kosztów całkowitych. Do nich należy doliczyć nie tylko koszty pozyskania decyzji, ale także koszty realizacji jej zapisów przez okres jej obowiązywania. Jeśli decyzja posiada zapisy, które nie są optymalnie dobrane do danej oczyszczalni, to będą one przez lata jej obowiązywania podnosić koszty eksploatacji obiektu. Na co powinniśmy więc zwrócić uwagę, by uniknąć zbędnych kosztów?
Operat wodnoprawny, jeśli jest przygotowany z uwzględnieniem optymalizacji kosztowych uwzględniających zarówno aspekty prawne, jak i aspekty techniczne, a organ wydający decyzję uwzględni zapisy w nim zawarte, to uzyskana decyzja i wynikające z niej obowiązki w zakresie badań laboratoryjnych mogą ulec znacznemu zmniejszeniu. Sama cena za operat wodnoprawny uzależniona jest od wielu czynników i ustalana indywidualnie w zależności od rodzaju operatu, posiadanych dokumentów i zakresu usługi.
Mając na myśli aspekty techniczne, należy zwrócić uwagę m.in. na pobieranie próbek ścieków do badań, które jest ważnym elementem całego procesu laboratoryjnego. Koszty poboru zależą w dużej mierze od wyboru miejsca, z którego próbki będą pobierane. Wybierając miejsce poboru, trzeba przede wszystkim zwrócić uwagę, aby próbki ścieków były możliwe do poboru przez cały rok, np. wylot ścieków nie może znajdować się poniżej poziomu wód odbiornika, co uniemożliwia pobór próbek i badanie ścieków zgodnie z zapisami posiadanego pozwolenia wodnoprawnego.
Badanie ścieków – jak wybrać punkt poboru próbek?
Na etapie uzyskiwania decyzji warto zastanowić się, który punkt poboru próbek ścieków będzie optymalny pod kątem kosztów wykonywania badań. Próbki, dzięki którym można wykonać badanie ścieków, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa powinny być pobierane jako średnie dobowe proporcjonalne do przepływu, chyba że uzyskana decyzja wodnoprawna wskazuje inaczej.
Pobory średnie dobowe, w zależności od specyfiki miejsca poboru, mogą być wykonywane ręcznie lub automatycznie przy użyciu autosamplera. Miejsce poboru, które spełnia wymogi techniczne instalacji autosamplera, pozwoli na oszczędności związane z realizacją badań laboratoryjnych, wynikających z pozwolenia przez cały okres jego trwania. W zależności od typu autosamplerów wymagania mogą być różne. Ważne jest jednak, aby miejsce poboru spełniało podstawowe warunki, które umożliwią pobór i badanie ścieków przy użyciu autosamplerów, takie jak:
- ogrodzenie terenu zabezpieczające urządzenie przed uszkodzeniami przez osoby trzecie,
- odpowiedni poziom ścieków umożliwiający pobór próbek,
- obecność źródła energii elektrycznej w pobliżu,
- brak w ściekach wolnych elementów mogących spowodować niedrożność sita pompy urządzenia,
- bezpieczeństwo wynikające z ruchu komunikacyjnego (nie zaleca się poboru próbek w ciągach komunikacyjnych).
Jeśli otrzymana decyzja wodnoprawna narzuca na nas obowiązek wykonywania poborów średnich dobowych, to chcąc zapewnić obniżone koszty eksploatacji oczyszczalni w zakresie usług laboratoryjnych, powinniśmy do poboru wyznaczyć miejsce gwarantujące możliwość poboru próbek autosamplerem. Powinno być to możliwe zarówno dla ścieków oczyszczonych, jak i surowych, jeśli decyzja nakłada na nas konieczność ich analizy.
Badanie ścieków – pobór uproszczony
W przypadkach, w których jest to możliwe, warto także wziąć pod uwagę opcję zastosowania poboru uproszczonego. Jest on, z punktu widzenia kosztów, jakie niesie ze sobą badanie ścieków, najkorzystniejszy dla Zarządzającego obiektem.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa w przypadku oczyszczalni ścieków komunalnych uzyskane wyniki dla parametrów takich, jak BZT5 (biochemiczne zapotrzebowanie na tlen), ChZTCr (chemiczne zapotrzebowanie na tlen oznaczane metodą dwuchromianową) oraz zawiesina ogólna dotyczą wartości tych substancji w próbkach średnich dobowych. Jednak dla oczyszczalni komunalnych o okresowym w ciągu doby odprowadzaniu ścieków, dla których można wykazać, że wyniki oznaczeń będą reprezentatywne dla ilości odprowadzanych zanieczyszczeń, organ wydający decyzję może określić w pozwoleniu wodnoprawnym uproszczony sposób pobierania próbek ścieków.
Dodatkowym warunkiem dla oczyszczalni ścieków komunalnych poza aglomeracjami (oprócz tych wspomnianych powyżej) jest fakt, iż pobór uproszczony możemy zastosować tylko dla oczyszczalni o RLM poniżej 2000. Możliwość jego zastosowania występuje tylko wówczas, jeśli decyzja wodnoprawna posiada odpowiednie zapisy.
SGS Polska Sp. z o.o. posiada wiedzę i doświadczenie, zarówno w zakresie prac związanych ze sporządzaniem operatów wodnoprawnych oraz innych usług konsultingowych, jak i również w zakresie poboru i analiz laboratoryjnych ścieków. Szeroki zakres usług umożliwia skonsultowanie procesu uzyskiwania pozwoleń wodnoprawnych nie tylko od strony prawnej i administracyjnej, ale także technicznej w zakresie usług laboratoryjnych.
Piotr Kołodziejski, ekspert branży Industries & Environment SGS Polska
Al. Jerozolimskie 146A,
, 02-305,
Warszawa,
Polska